یکی از موادی که در بسیاری از صنایع و کارخانهها کارایی بسیاری دارد، گرانول است که اغلب افراد آن را با عنوان راحتتر و به نام پلاستیک میشناسند. یکی از زیر مجموعههای این محصول که توانسته آن را بسیار خاص و منحصربهفرد جاوه دهد، نوع ABS آن است. انواع گرانول ABS از 3 ماده اکریلونیتریل، بوتادین و استایرن ساخته شدهاند. هرکدام از این متریال دارای ویژگیهای مختص به خود هستند که در زمان کنار هم قرارگرفتن، ویژگیهایشان چندین برابر بیشتر نمایان میشود. میتوان از این مواد در صنایع ساختمانی، الکتریکی، خودروسازی و… بهره برد.
گرانول ABS چیست؟
این ماده در هر نوع به شما قابلیتهای بسیاری در زمان ساخت محصولات پلاستیکی میدهد. شاید در ابتدا این سوال برایتان بهوجود بیاید که منظور از حرف مخفف ABS در قسمت جلو نام گرانول چیست؟ بهطور کلی این پلیمر از 3 ماده اصلی اکریلونیتریل، بوتادین و استارن تشکیل میشود. کم یا زیادشدن این متریال یا حتی اضافهشدن برخی مواد دیگر میتواند انواع گرانول ABS را شکل دهد. طبق پیوند این متریال، میتوان این پلیمر را بهصورت یک ترموپلاستیک در نوع آمورف مات دانست.
از آنجاییکه این نوع پلاستیک از 3 بخش اصلی تشکیل شده، میتوان آن را با نام ترپلیمر هم شناخت. هر یک از این اجزاء دارای خصوصیات مختص به خود بوده و ویژگیهای کلی این پلیمر را در بر میگیرند.
- اکریلونیتریل: این مونومر مصنوعی میتواند پایداری حرارتی و مقاومت شیمیایی پلاستیک را افزایش دهد. از آنجاییکه این مونومر از پروپیلن و آمونیاک ساخته میشود، این افزایش مقاومت شیمیایی امری طبیعی است.
- بوتادین: این مونومر که محصولی جانبی از کراکرهای زمان تولید اتیلن است، میتواند مقاومت به ضربه و چقرمگی انواع گرانول ABS را بالا ببرد.
- استایرن: وقتی اتیل بنزن هیدروژن زدایی یا همان آبگیری میشود، مادهای به نام استایرن بهوجود میآید. این ماده میتواند قابلیت پردازش و استحکام ABS را بالا ببرد.
زمانیکه گفته میشود این ماده در دسته ترموپلاستیکها قرار میگیرد، منظور این است که قابلیت ذوبشدن را دارد. این مسئله در حالی است که ترموستها چنین قابلیتی نداشته و هر چقدر هم که به آنها حرارت بدهید، ذوب نمیشوند. با وجود این ویژگی ترموپلاستیک ABS، میتوانید از آن برای چندین دفعه استفاده کنید. این قابلیت به شما اجازه میدهد تا بتوانید با روش تزریقی، قالبگیری را انجام دهید. میتوان از خصوصیت بازیافتیبودن انواع گرانول ABS بهعنوان یکی از ویژگیهای آنها نام برد.
خواص شیمیایی و فیزیکی گرانول ABS
برای آنکه بتوان به تمامی خواص این نوع پلیمر دست پیدا کرد، بهتر است هر کدام از ویژگیهای شیمیایی و فیزیکی را در دستهای جداگانه قرار دهیم.
خواص شیمیایی
همین مسئله که این ماده در دسته ترموپلاستیکها قرار میگیرد، میتواند بسیاری از خواص شیمیایی آن را مشخص کند. اما بهطور کلی میتوان این خواص را بهصورت ردهبندی در دستههای بسیار خوب، متوسط و ضعیف قرار داد.
- بسیار خوب: مقاومت این پلیمر در برابر اسیدهایی که خاصیت قلیایی داشته و اغلب رقیق هستند، بسیار خوب تلقی میشود.
- متوسط: انواع گرانول ABS میتوانند از خود تا حد متوسطی، در مقابل هیدروکربنهای آلیفاتیک مقاومت نشان دهند.
- ضعیف: از میان خواص شیمیایی این ماده، مقاومت آن در برابر هیدروکربنهای هالوژنه، هیدروکربنهای معطر و الکلها ضعیف است.
خواص فیزیکی
یکی از اصلیترین دلایلی که این نوع مواد پلیمری در صنایع مختلف کاربرد دارد، به خواص فیزیکی آن مربوط میشود. طبق این خواص است که میتوانید در اغلب مکانها و در کاربریهای مختلف، از آن بهره ببرید. میتوان از موارد زیر بهعنوان برخی از ویژگیهای فیزیکی انواع گرانول ABS نام برد.
- قابلیت جوشپذیری بالا
- عایقی خوب برای برخی دستگاهها و ماشینآلات
- دوام بالا در طول زمان
- از نظر مکانیکی بسیار قوی بوده و ثبات ابعادی بالایی دارد.
- مقاومت بالا در برابر سایش، فشار و ضربه
- استحکام بالا
- مقاومت این پلیمر در برابر ضربه، حتی در دمای بالا هم بسیار است.
انواع گرانول ABS با رنگ های مختلف
این پلیمر دارای انواع مختلفی است که اغلب با نام یک رنگ شناسایی میشوند. میتوان از رنگهای آبی، سفید مایل به آبی، طوسی روشن، طوسی تیره، مشکی و… بهعنوان برخی از این رنگها نام برد. در ادامه برخی از انواع گرانول ABS در رنگهای متنوع را نام برده و بهصورت مختصر شرح میدهیم.
آبی
زنده بار آبی و سفید، مهمترین عامل بهوجود آورنده این رنگ از پلیمر است. وقتی پودر آبی با پودر سفید ترکیب شود، چنین رنگ تازه و کمرنگی را بهوجود میآورد. هرکدام از رنگها دارای ویژگیهای مختص به خود هستند و نمیتوان آنها را تنها براساس رنگ از یکدیگر تفکیک کرد. با آنکه آبی جلوه بسیار جذابی داشته و میتواند از این لحاظ در صنایع مختلف بهکار رود، در عین حال در برابر ضربه، حرارت بالا و محیطهای شیمیایی هم مقاوم است. با استفاده از پلیمر ABS آبی میتوانید فرآوری بسیار آسانی داشته و قطعات را با بالاترین میزان استحکام و کیفیت تولید کنید.
از میان انواع گرانول ABS، نوع آبی توانسته براساس رنگ محشر و خواص فیزیکی که دارد، در صنایع خودروسازی، الکترونیک و صنایع ساخت وسایل خانگی بسیار پررنگ باشد.
سفید مایل به آبی
این نوع بسیاری از ویژگیهای رنگ آبی را دارد. برای تولید آن از پودر سفید به میزان بیشتری استفاده میشود. جذابیت بصری آن بالا بوده و از همین جهت میتوانید این پلیمر را برای ساخت اسباببازی، وسایل خانگی یا برخی قطعات خودرو بهکار ببرید. میتوان از مقاومت بالا در برابر حرارت، ضربه و حملههای شیمیایی بهعنوان خواص فیزیکی آن نام برد. میتوانید با استفاده از گرانول سفید مایل به آبی، در صنعت پلاستیک قطعات مختلفی از محصولات را بسیازید. البته اغلب اوقات این قابلیت در انواع گرانول ABS یافت میشود.
طوسی
این پلیمر در نوع خود میتواند بسیار قوی بوده و با رنگ خاص و منحصربهفردی که دارد، تا حد زیادی مورد توجه قرار گیرد. چنانچه آن را در محیطی قرار دهید که مواد شیمیایی در آنجا وجود داشته باشند، این ماده میتواند از خود در برابر این محیط آلوده مقاومت نشان دهد. البته مقاومت و استحکام آن تنها در همین زمینه نبوده و میتوان از مقاومت در برابر ضربه و فشار هم بهعنوان یکی از این مسائل مثال زد. با بهکارگیری این رنگ در ساخت محصولات خانگی یا اسباببازی میتوانید تمامی تجهیزات و وسایل را با دیگر آیتمها تطبیق دهید.
طوسی روشن
انواع گرانول ABS به دلیل داشتن 3 ماده اصلی در ترکیب خود، مقاومت خوبی در برابر فشار، ضربه، مواد شیمیایی و حرارت دارند. وقتی به این ماده اولیه رنگ طوسی روشن اضافه شود، دستتان در تولید بسیاری از محصولات باز بوده و میتوانید از این پلیمر برای ساخت میز، لوازم الکترونیکی، صندلی و… استفاده کنید. این رنگ به دلیل ظاهر جذابی که دارد، اغلب برای ساخت قطعات داخلی خودروها هم بهکار میرود. این رنگ استاندارد لازم را داشته و از همین لحاظ میتواند با دیگر رنگها و آیتمها تطابق پیدا کند.
طوسی تیره
مهمترین و اولین چیزی که از این نوع به چشم میخورد رنگ جذاب و ویژه آن است. طوسی تیره این پلیمر به حدی تیره است که نزدیک به مشکی بوده و تا حدودی که به طوسی بخورد. طبق همین رنگ میتوان از میان انواع گرانول ABS، از آن در ساخت صنایع ساختمانی، داشبورد و دیگر تجهیزات داخلی خودرو استفاده کرد. استحکام بالا و همچنین کیفیت مطلوب این نوع گرانول دستتان را در انتخابها باز میگذارد. از آنجاییکه این رنگ تیره است، کثیفیها چندان روی آن مشخص نبوده و همین مسئله میتواند بهعنوان یک مزیت شناخته شود.
کرم روشن
این پلیمر که همانند دیگر رنگها از ترکیبات اکریلونیتریل، بوتادین و استایرن بهوجود میآید، در برابر حرارت بسیار مقاوم بوده و میتواند از خود در برابر فشار و ضربه هم مقاومت خوبی نشان دهد. رنگ کرم روشن آن بهگونهای است که نمیتوانید در هر جایی استفاده کنید؛ چراکه انواع گرانول ABS در رنگ کرم روشن بسیار زود کثیف میشوند. البته از آنجاییکه شرایط تمیزکردن این پلیمر راحت است، لازم نیست چندان بابت این موضوع نگران باشید. طبق جلوه زیبا این رنگ، میتوانید از آن در هر جایی که بخواهید استفاده کنید.
اغلب پلیمر کرم روشن در ساخت اسباببازی، وسایل خانگی یا صنایع خودروسازی و الکترونیک بهکار میرود. از آنجاییکه فرآوری پلیمر در نوع گرانول آسان است، میتوانید محصولاتی با کیفیت و استحکام بالا تولید کنید.
سفید یخچالی
به احتمال زیاد تا به حال بدنه یخچال یا لباسشویی را از نزدیک دیدهاید. یخچالهایی که رنگ سفید دارند، بدنه خارجیشان از انواع گرانول ABS در رنگ سفید یخچالی ساخته میشود. حتی برخی از قطعات داخلی یخچال یا لباسشویی از همین ماده ساخته میشود. در این حالت، فرقی نمیکند که بدنه خارجی دستگاه چه رنگی داشته باشد؛ در هر صورت، آیتمهای داخلی یخچالها یا فریزرها به رنگ سفید یخچالی است. یکی از دلایلی که از این پلیمر برای چنین کاربریهایی استفاده میشود، مقاومت آن در برابر تغییرات دمایی است.
در بسیاری از مواقع این پلاستیک در رنگ سفید سخچالی برای ساخت هالوژن سقفی هم بهکار میرود. بهطور کلی، میتوان سفید یخچالی را از میان دیگر رنگها تفکیک کرده و آن را پرکاربردتر از انواع دیگر دانست.
مشکی
یکی از انواع گرانول ABS، با رنگ مشکی شناسایی میشود. میتوان این نوع را بهعنوان گزینهای مطلوب در ساخت محصولات پلاستیکی نام برد. یکی از ترکیبات فرعی این پلیمر، مستربچ است. اغلب از نوع مشکی برای ساخت تجهیزات و قطعات داخلی خودرو در صنعت خودروسازی استفاده میشود. برای تولید درب خودرو، کنسول، داشبورد و بسیاری از دیگر بخشهای خودرو نوع مشکی ABS بهکار میرود.
فرق انواع گرانول های ABS با یکدیگر
شاید در ابتدا تفاوت چندانی را بین انواع مختلف این پلیمر حس نکنید یا نتوانید این مسئله را از ظاهر آنها تشخیص دهید. اولین فرقی که از آنها به چشم میخورد، همان رنگشان است. درواقع، این رنگها عامل اصلی تفاوت انواع گرانول ABS با یکدیگر هستند. ترکیبات اصلی تمامی این مدلها یکی بوده و از پایه اکریلونیتریل، بوتادین و استایرن ساخته شدهاند. برخی از رنگها تنها همین ترکیبات را حفظ کرده و تنها رنگ موردنظر به آنها اضافه شده است. اما برخی دیگر همچون مشکی و سفید مایل به آبی، دارای ترکیبات دیگری هم هستند.
با این وجود، نمیتوان فرق چندانی را در آنها مشاهده کرد؛ چراکه تمامی این انواع از مقاومت خوبی در برابر حرارت بالا، ضربه و محیطهای شیمیایی برخوردار هستند.
مزایا و معایب گرانول ABS
برای آنکه بتوان مزیتها و معایب انواع مختلف ABS را شناسایی کرد، بهتر است این موارد را از همدیگر تفکیک کنیم.
مزایا
اصلیترین مزیت انواع گرانول ABS را میتوان در ترموپلاستیکبودن آنها خلاصه کرد. طبق این خاصیت، دستتان برای قالبگیری باز بوده و میتوانید این کار را بهآسانی انجام دهید. این ماده در هر نوع خاصیت روندگی دارد و به شما اجازه میدهد تا فرآیند قالبگیری تزریقی را بهخوبی انجام دهید. از آنجاییکه این ترموپلاستیک در زمان سوختن گاز از خود مواد خنثی میسازد، برای صنایع ساختمانی و لوازم خانگی بسیار مناسب تلقی میشود.
معایب
این نوع پلیمر شفاف نبوده و همین مسئله میتواند در برخی مواقع برایتان سخت باشد. با این اوصاف کدر و ماتبودن آن بهعنوان یکی از معایب شناخته میشود. چنانچه بخواهید انواع گرانول ABS را در معرض نور خورشید قرار دهید، به احتمال زیاد دچار رنگ پریدگی میشوند. حساسیت به شعله هم از دیگر معایب آن است.
کاربرد های گرانول ABS
میتوان کاربردهای این ماده را در دستههای زیر قرار داد:
- قطعات الکترونیک: پریز برق، محافظ لپتاپ و محافظ موبایل
- صنایع ساختمانی: ساخت لوازم بهداشتی و پوشش داخلی
- وسایل خانگی: بدنه خارجی و بخش داخلی لباسشویی و یخچال
- خودروسازی: پنلهای داشبورد، قطعات نزدیک موتور و برخی کلاهکها
روش تولید گرانول ABS
بهطور کلی، میتوان فرآیند تولید انواع گرانول ABS را بهصورت ترتیبی از آسیابکردن مواد بازیافتی و ترکیبات اولیه، واکنشدادن شیمیایی با استفاده از حرارت و کاتالیزور و شکلدادن به حالت گرانول دانست. البته پس از سپریشدن این فرآیند، بخش اکستروژن و خنککردن هم باید سپری شود.
جمع بندی
یکی از معمولترین موادی که در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرد، پلیمر است. یکی از پلیمرهایی که در دسته ترموپلاستیکها قرار میگیرد، با نام گرانول ABS شناخته میشود. انواع گرانول ABS براساس رنگی که دارند در دستههای مختلفی قرار گرفته و بهطور کلی دارای ویژگیهای مقاومت در برابر حرارت بالا، فشار، ضربه و محیطهای شیمیایی هستند.
ماشین سازی متین